Szczaw to warzywo, które dzieli opinie – jedni je uwielbiają, inni nie. Często traktowane jest jak zwykły chwast, ale dla niektórych jest cennym źródłem witaminy C i żelaza. Unikalny, kwaśny smak szczawiu sprawia, że z powodzeniem można go serwować jako zupę, bez konieczności dodawania innych przypraw. Sosy z dodatkiem szczawiu są wyjątkowo smaczne. Warto zastanowić się, czy szczaw powinien częściej pojawiać się w naszym menu.

Szczaw, znany naukowo jako Rumex L., należy do rodziny rdestowatych, do której należą również rabarbar i gryka. Na całym świecie istnieje aż 200 gatunków tej rośliny, które występują głównie w strefie klimatu umiarkowanego i są możliwe do zidentyfikowania tylko dzięki budowie kwiatów. W naturze łatwo można spotkać tę roślinę na brzegach rzek oraz łąkach. Szczaw zwyczajny, ogrodowy i tarczolistny to jadalne gatunki. W Polsce szczaw jest powszechny – charakteryzuje się podłużnymi liśćmi i małymi czerwonawymi kwiatkami. Zjadane są tylko liście o kwaśnym smaku, przy czym te z uprawy mają delikatniejszy smak niż te z dzikiego szczawiu.

Kulinarne korzenie szczawiu sięgają tysięcy lat wstecz. Pochodzi on z Europy Zachodniej i Azji. Mieszkańcy starożytnego Egiptu używali go do łagodzenia niestrawności, a słynny Hipokrates dokumentował jego lecznicze właściwości. W polskiej kuchni stosowany był ze względu na intensywny, kwaśny smak. Ciekawostką jest, że w języku niemieckim nazywany jest „suri”, a w starofrancuskim „surele”, co w obu przypadkach oznacza „kwaśny”. Do Polski trafił w średniowieczu i był podawany jako „szczawiówka” – kwasowata zupa, która jest popularna do dnia dzisiejszego.

Szczaw to źródło wielu substancji odżywczych o niskiej kaloryczności – 100 gram tej rośliny zawiera jedynie 21 kcal. Warzywo to dostarcza tłuszczów, białka, węglowodanów oraz błonnika. Zawiera także witaminy A, E i C oraz witaminy z grupy B (B1, B2, B3, B6 i B9). W szczawiu można znaleźć również sole mineralne takie jak cynk, fosfor, krzem, magnez, potas, sód, wapń i żelazo. Dzięki zawartości błonnika szczaw stymuluje trawienie, zwiększa apetyt, chroni serce i wątrobę, ma działanie moczopędne i krwiotwórcze. Dodatkowo przyrządzona z liści szczawiu herbata wspomaga leczenie chorób wątroby i nerek, a napar z tej rośliny jest pomocny przy gojeniu trudno gojących się ran.

Mimo wielu korzyści zdrowotnych, szczaw może być szkodliwy dla zdrowia jeżeli spożywany bez umiaru. Roślina ta zawiera kwas szczawiowy, który łącząc się z wapniem tworzy nierozpuszczalny związek, którego organizm nie może przyswoić. Kwas szczawiowy może także przyczyniać się do powstawania kamieni nerkowych. Maksymalna ilość szczawiu w potrawie powinna wynosić 90 gram i zawsze należy do niej dodawać jajko, śmietanę lub mleko.