Jeżeli niedziela wieczorem napawa Cię lękiem przed ponownym wkroczeniem w tydzień pracowniczy, jeśli zalewasz się potem na myśl o krytyce ze strony przełożonego lub negatywna wiadomość e-mail zaburza Ci równowagę na wiele godzin, powinieneś zastosować zdrowe strategie eliminacji tych niekomfortowych emocji. Zapoznaj się z efektywnymi metodami zarządzania stresem i zgłęb jego przyczyny oraz objawy, aby uniknąć ryzyka przewlekłego stresu.
Stres to inaczej podwyższone napięcie nerwowe, które jest reakcją organizmu na niekorzystne bodźce – zarówno psychiczne jak i fizyczne. Jest to naturalna odpowiedź ciała na sytuacje, które uznajemy za trudne lub stanowiące zagrożenie. Stres może jednak przyjmować dwie formy – może być negatywny, ale również pozytywny. Tzw. „dobry stres” (inaczej eustres) mobilizuje nas do działania, pomaga w osiąganiu założonych celów i manifestuje się poprzez ekscytację przed ważnymi wydarzeniami. Z drugiej strony mamy dystres – uczucie niepokoju i przeciążenia, które działa paraliżująco na nasz organizm i może prowadzić do problemów zdrowotnych.
Reakcję stresową traktuje się jako mechanizm przetrwania, umożliwiający człowiekowi szybką mobilizację energii i działanie w trudnych sytuacjach. Jednym z pionierów badań nad stresem był Hans Selye, który wprowadził to pojęcie do języka potocznego. Wyróżnił on trzy główne fazy reakcji stresowej: fazę alarmową (początkowy etap mobilizacji, w którym dochodzi do uwolnienia hormonów stresu – adrenaliny i kortyzolu), fazę odporności (etap adaptacji do stresującej sytuacji, podczas którego organizm próbuje zminimalizować wpływ bodźca stresowego) oraz fazę wyczerpania (moment, gdy intensywny lub długotrwały stres sprawia, że organizm jest już niezdolny do dalszej adaptacji).
Poziom stresu oraz jego wystąpienie zależy od wielu indywidualnych czynników, takich jak typ osobowości czy środowisko. Źródłem stresu mogą być różnorodne wyzwania, presja lub zmiany w otoczeniu. Czasem nawet drobne, codzienne problemy mogą powodować symptomy stresowe. Wśród tzw. stresorów wyróżnia się czynniki zewnętrzne (np. praca, szkoła, studia, problemy finansowe, rozwód, śmierć bliskiej osoby albo konflikty rodzinne) oraz wewnętrzne (negatywne myślenie, presja i samokrytyka).
Chociaż krótkotrwały stres może wpływać mobilizująco, ważne jest, aby nie pozwolić na utrzymanie go na zbyt długim okresie. Przewlekły stres może bowiem negatywnie wpływać na nasze zdrowie i samopoczucie, generując poczucie osamotnienia i przeciążenia. Ponieważ nie jesteśmy w stanie całkowicie wyeliminować stresu z naszego życia, warto nauczyć się go kontrolować.